کتاب صد سال تنهایی نوشتهی گابریل گارسیا مارکز از پرفروشترین رمانهای تاریخ ادبیات است که به زبانهای مختلف ترجمه شده است. مارکز در کنار کارلوس فوئنتس و خورخه لوئیس بورخس، سه نویسندهی بزرگ ادبیات امریکای لاتین در قرن بیستماند که در پیریزی ادبیات موسوم به رئالیسم جادویی نقشی اساسی داشتند. ویژگی بارز این نوع ادبیات، تلفیق هوشمندانهی بافت و محیط اجتماعی و واقعیات تاریخی با تخیل آزاد و تصویرسازیهای ادبی تخیلی است. این کتاب برای بار نخست در سال 1967 با تیراژ 8000 نسخه و به زبان اسپانیایی منتشر شد و در همان هفتهی اول تمامی 8000 نسخهی آن به فروش رسید. از آن پس در طول 52 سالی که از انتشار کتاب میگذرد، بیش از سی میلیون نسخه از این کتاب که به زبانهای مختلف چاپ شدهاند، به فروش رفته است. شهرت مارکز و نقش او در ادبیات جهان، پس از چاپ این کتاب به نقطهای رسید که در سال 1982، آکادمی نوبل، جایزهی نوبل ادبیات را بهخاطر خلق این اثر و رمانهای دیگر، به مارکز اهدا کرد.
خلاصه کتاب صد سال تنهایی
رمان صد سال تنهایی شرح زندگی شش نسل از خانوادهی بوئندیا است که نسل نخست آنها در دهکدهای خیالی به نام ماکوندو ساکناند. در «صد سال تنهایی» گرچه همهی فضاها و شخصیتها واقعی و گاه برگرفته از تاریخ کلمبیا هستند، اما ماجراها و کنشهای درون داستان چندان مطابق با روابط علّی و معلولی مرسوم ادبیات رئالیستی پیش نمیروند. همچون صعود جادویی و خیالی رِمدِیوس خوشگله به آسمان درست مقابل چشم دیگران و در فضایی کاملاً واقعگرایانه.
رمان صد سال تنهایی از روایت سوم شخص استفاده میکند و مارکز با رجوع به خاطرات و داستانهای دوران کودکیاش و خلق شخصیتهای کولی که برگرفته از داستانها و حکایتهایی است که در خانوادهاش شنیده بود، جهانی شبهجادویی خلق میکند. از این روز صد سال تنهایی تاریخ پرفرازونشیب و خونین کلمبیا را به سبک و سیاقی جادویی بیان میکند تا نشان دهد که در آن منطقه از امریکای جنوبی، واقعیت بهشدت کیفیتی سحرانگیز و جادویی دارد. این سبک که ساخته و پرداختهی نویسندگان امریکای لاتین در نیمهی دوم قرن بیستم است واجد خصوصیات منحصربهفردی است، به نحوی که ساختارهای پذیرفتهشده و عینی واقعیت به شکلی بیرحمانه دگرگون میشوند و دنیایی خلق میشود که از یکسو میتوان شباهتهای آن با تاریخ و واقعیت انضمامی را مشاهده کرد و از سوی دیگر آن را با تخیل و موقعیتها و رخدادهای جادویی و باورنکردنی رنگآمیزی کرد.
ویژگیهای خاص رمان صد سال تنهایی
رمان صد سال تنهایی بسیار جذاب و سرشار از تصاویر خیالی است. نویسنده فضایی بلهوسانه و اروتیک خلق میکند که از همان صفحات آغازین خواننده را به دام میاندازد. ما وارد جهان و قلمرویی میشویم که با وجود ملموس بودن بهغایت وهمانگیز و رویایی است.
مارکز شخصیتهایی را خلق میکند که خاطره و ذهن خواننده را به تصرف خود درمیآورد.
ترجمههای کتاب صد سال تنهایی
بیش از 40 سال از نخستین ترجمهی کتاب صد سال تنهایی به زبان فارسی میگذرد. برای نخستین بار انتشارات امیرکبیر این رمان را با ترجمهی خواندنی بهمن فرزانه به فارسی منتشر کرد. ترجمهی این کتاب موجی از اشتیاق در میان خوانندگان فارسی برانگیخت و پس از آن در ادبیات ایران متأثر از سبک و لحن صد سال تنهایی آثاری به زبان فارسی چاپ و منتشر شد که از این میان میتوان به داستانهای منیرو روانیپور اشاره کرد.
پس از ترجمهی فرزانه، چند ترجمهی دیگر با حذفیات فراوان منتشر شد که متأسفانه قادر به انتقال ویژگیهای ادبی رمان نبودند. اما در سالهای اخیر، ترجمهی دقیق دیگری از کاوه میرعباسی روانهی بازار شده است. ویژگی ترجمهی میرعباسی این است که برخلاف ترجمههای دیگر از زبان اسپانیایی به فارسی صورت گرفته است.
خوشبختانه مارکز جزو آن دسته از نویسندگانی است که آثارش همگی به زبان فارسی ترجمه و منتشر شدهاند. در میان آثار ترجمهشدهی او میتوان به عناوین دیگری همچون «عشق سالهای وبا»، «ژنرال در هزارتوی خویش»، «پائیز پدرسالار»، «خاطرات دلبرکان غمگین» و «طوفان برگ» اشاره کرد.
- ۹۹/۱۲/۰۲