• توضیحاتی کلی پیرامون کتاب آثار نایاب صادق هدایت
کتاب آثار نایاب صادق هدایت، چاپ‌شده در سال 1395 نوشته‌ی جهانگیر هدایت برادرزاده‌ی او و مدیر «بنیاد صادق هدایت» است که به جمع‌آوری آثار این نویسنده‌ی مشهور ایرانی می‌پردازد.
کتاب آثار نایاب صادق هدایت، شامل آثاری از اوست که کمتر توسط عموم دیده شده است. چند داستان طنز، دو ترجمه و پژوهش‌هایی در فرهنگ عامیانه و داستانی علمی ـ تخیلی از جمله آثاری از اوست که در این کتاب عرضه شده است. همان‌طور که در توضیح پشت جلد کتاب آمده، هدایت در سال های 1310 تا 1325 نوشته‌هایی از خود را با نام مستعار ص. ه .، منشی حضور، مسکین‌جامه و تعداد دیگری از اسامی در نشریات چاپ می‌کرد و با گذشت نزدیک یک قرن از این آثار او، خواندن آن برای مردمی که نشریات را نخوانده‌اند بسیار جالب است.
• جهانگیر هدایت، گردآورندهی کتاب آثار نایاب صادق هدایت
جهانگیر هدایت، با جمع‌آوری کتاب‌های صادق هدایت و انتشار آن‌ها خدمت بزرگی را به جامعه‌ی ادبی ایران و عموی خود کرده است. کلیه‌ی آثار هدایت با تلاش و همت جهانگیر هدایت جمع‌آوری و مقدمه‌ی آن‌ها نیز توسط او نوشته شده است. آثار جمع‌آوری‌شده از او در کل شامل هشت مجموعه است که در سال‌های اخیر با محدودیت‌هایی که برای انتشار آثار او در ایران پیش آمد، بعضی از آن‌ها در دسترس نیست. ولی در فرانسه، کانادا و آمریکا به چاپ رسیده و به زبان‌های انگلیسی و ترکی استانبولی ترجمه شده است.
از جمله دیگر آثار او که در مورد صادق هدایت نوشته شده است عبارت‌اند از:
آثار جهانگیر هدایت گردآورندهی کتاب آثار نایاب صادق هدایت
- 36 روز با صادق هدایت
- نیمه‌ی پنهان سرگذشت صادق هدایت
- یکصدسالگی صادق هدایت در ایران و جهان
- شناخت‌نامه‌ی صادق هدایت
نویسنده‌ی کتاب آثار نایاب صادق هدایت، وفاداری خود را به عمویش به حدی رساند که جایزه‌ی ادبی صادق هدایت را برگزار کرد. این مراسم از سال 1381 اجرا شده و هرساله عده‌ی زیادی از نویسندگان جوان ایران افغانستان و تاجیکستان در آن شرکت می‌کنند. همچنین او کار راه‌اندازی «خانه‌ی صادق هدایت» را نیز پیگیری می‌کند.
• بیوگرافی کوتاهی از صادق هدایت
صادق هدایت متولد 28 بهمن 1281، یکی از بزرگترین نویسندگان و مترجمان و روشنفکران معاصر است. او را در کنار محمدعلی جمال‌زاده، بزرگ علوی و صادق چوبک یکی از پدران داستان‌نویسی معاصر در ایران می‌دانند. هدایت را بیشتر به کتاب بوف کور و داستان‌های دیگرش می‌شناسند، ولی او ترجمه‌های ارزشمندی از نویسندگان بزرگ جهان از جمله فرانتس کافکا، ژان پل سارتر و آنتوان چخوف نیز انجام داده است که تأثیر این نویسندگان را بر آثار خود او نیز می‌توان دید.
او 19 فروردین ماه سال 1330 در 49 سالگی در پاریس خودکشی کرد و در همان جا به خاک سپرده شد.
هدایت را نویسنده‌ای می‌دانند که از زمان خودش جلوتر بود. دلیل انتساب این عنوان به او را در همه‌ی آثارش، حتی نوشته‌های پراکنده‌ای از او که در کتاب آثار نایاب صادق هدایت آمده نیز می‌توان دید. کتاب بوف کور، رمان مشهور او که یکی از بهترین آثار داستانی معاصر ایران است، درباره‌ی جوانی است که خود را در تاریخ گم کرده و با وجود فضای تاریک و افسرده، ارزش روانشناختی و ادبی بسیار والایی دارد. خواننده‌ای نیست که کتاب بوف کور را خوانده باشد و برای حداقل برای مدت کوتاهی خود را در این جهان تنها ندیده باشد.
در مقابل این آثار تاریک، هدایت آثار طنز قابل تأمل و زیبایی دارد. نمونه‌ای از آن کتاب وق‌وق ساهاب است که شامل قضیه‌ها و تعدادی داستان کوتاه است. هدایت در قضیه‌های خود وضعیت اجتماعی و سیاسی دوران خود را توصیف کرده و این طنز سیاه، ناگزیر لبخند را بر روی لبان مخاطب می‌نشاند. نمایش کوته‌فکری و سیه‌روزی ایرانیان در روزگار هدایت آدمی را به تأسف وا می‌دارد.
بعضی از کارهای ژورنالیستی صادق هدایت که در کتاب آثار نایاب صادق هدایت به چاپ رسیده قابل تأمل است و نشان از دید باز و متفاوت او به مسائل زمان خود دارد. همچنین نوشته‌هایی تحت عنوان سایه‌ی مغول، معلم اخلاق، سرگذشت ماه، مسلک علی بابا و جادوگری در ایران با همان ادبیات هدایتی خود، به دل می‌نشیند.
این عناوین فقط قسمتی از کتاب آثار نایاب صادق هدایت است.
• نوشته‌های چاپ‌شده در کتاب آثار نایاب صادق هدایت
مسلک علی‌بابا که در کتاب آثار نایاب صادق هدایت آمده، مقاله‌ی طنزی است از صادق هدایت، چاپ‌شده در روزنامه‌ای به نام «علی بابا» به سردبیری پرویز خطیبی که در سال های 1320 در تهران منتشر می‌شد و در زمینه‌ی طنز شهرت و نامی داشت. در روز سه‌شنبه 16 شهریور ماه 1327 در صفحه‌ی دوم این روزنامه مقاله‌ی طنزی دیده می‌شود به نام «مسلک علی‌بابا؛ هر کی دره ما دالونیم، هر کی خره ما پالونیم». به گفته‌ی جهانگیر هدایت، این مقاله را صادق هدایت نوشته و با نام مستعار «منشی حضور» امضا کرده است.
هدایت در این نوشته مسئولین به‌اصطلاح نون‌به‌نرخ‌روزخور و دورو و ترسو را به‌شدت مورد انتقاد قرار می‌دهد. هدایت این نوشته را در دوران خود با جرئت بسیاری به چاپ رسانده و سیاست‌های حکومت عصر خود را زیر سؤال می‌برد.
هدایت در نوشته‌ی سایه‌ی مغول خود که در کتاب آثار نایاب صادق هدایت چاپ شده و در زمره‌ی کتاب‌های دیگر او مانند پروین دختر ساسان، گجسته دژ، مازیار و از این قبیل قرار می‌گیرد، به بزرگواری فرهنگ اصیل ایرانی و بی‌لطفی‌هایی که کشورهای همسایه در پی حملاتی که به این مملکت کردند به ایران روا داشته‌اند صحبت می‌کند. توصیفات هدایت چنان بی‌نظیر است که خواننده خود را در میان میدان جنگ مغول احساس می‌کند.
این فقط نمونه‌ی کوچکی از زبان تند و تیز و اعتراضی هدایت است. این‌گونه آثار در کارنامه‌ی هدایت کم نیستند، شاید به همین خاطر است که او را یکی از بزرگترین روشنفکران معاصر ایرانی می‌دانند. کتاب آثار نایاب صادق هدایت کتاب مناسبی برای علاقه‌مندان به شناخت بیشتر صادق هدایت و همچنین نویسندگان جوان پیرو اوست.